Các đại biểu dâng hương trước bàn thờ cụ Tán Kế - Lê Quang Quan. Ảnh: Thanh Đồng
Sáng 27-2-2018 (12 tháng Giêng âm lịch), Đảng ủy, chính quyền xã Mỹ Thạnh, huyện Ba Tri tổ chức lễ kỷ niệm 149 năm Ngày mất cụ Tán Kế - Lê Quang Quan tại khuôn viên đền thờ mới của cụ tại xã Mỹ Thạnh. Phó bí thư Tỉnh ủy Trần Ngọc Tam đến dự.
Cụ Lê Quang Quan, tự Kế, làm chức Tham tán nên thường được nhân dân gọi là Tán Kế. Cụ sinh tại làng Mỹ Chánh, huyện Bảo An, phủ Hoằng An, tỉnh Vĩnh Long (nay là xã Mỹ Thạnh, huyện Ba Tri). Cụ là người yêu nước, tinh thông võ nghệ, từng đăng lính triều đình Huế. Khi triều đình Huế ký hòa ước năm 1862, nhường 3 tỉnh miền Đông cho Pháp, cụ và các binh sĩ bất mãn nên bỏ ngũ, trở về quê, tập hợp nhân dân, rèn vũ khí, đứng lên chống Pháp ngay tại quê nhà.
Nghĩa quân của cụ Tán Kế đã đứng lên khởi nghĩa ở vùng Ba Châu (Châu Phú, Châu Thới, Châu Bình) và được nhân dân ủng hộ. Nhưng do chênh lệch về trang bị kỹ thuật, nghĩa quân bị thiệt hại nặng nề, cụ Tán Kế giải tán lực lượng, rút vào vùng rừng hoang vu để tìm phương sách đối phó. Nào ngờ có người phản bội nên giặc Pháp bắt được cụ và ra lệnh hành quyết, bêu thủ cấp ở chợ Châu Thới hòng đe dọa tinh thần nhân dân vào ngày 11-1-1869.
Cảm phục trước sự hy sinh và tấm gương yêu nước, anh dũng của cụ Tán Kế, nhân dân nhiều nơi trong tỉnh đã lập đền thờ cụ. Năm 2012, đền thờ và khu mộ cụ Tán Kế - Lê Quang Quan tại xã Mỹ Thạnh, huyện Ba Tri đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
Tại buổi lễ, lãnh đạo xã Mỹ Thạnh cũng đã báo cáo tiến độ vận động xây dựng đền thờ mới. Công trình khởi công xây dựng từ tháng 9-2017, gồm các hạng mục: đền thờ, cổng tường rào, sân nền và nhà vệ sinh. Tổng kinh phí dự kiến trên 1,7 tỷ đồng. Riêng phần đền thờ chính dự kiến kinh phí trên 701 triệu đồng, đã vận động được 290 triệu đồng, xây dựng cơ bản hoàn thành.
Sau buổi lễ, các đại biểu và nhân dân đã cùng dâng hương trước bàn thờ cụ, đến viếng và dâng hương tại khu mộ và đền thờ cũ để bày tỏ lòng tri ân vị anh hùng của quê hương.